۱۴اکتبر ۲۰۲۵ – یک مطالعه ی جدید نشان داد که تنها ۳۰ دقیقه کاهش زمان نشستن در روز می تواند توانایی بدن در استفاده از چربی ها و کربوهیدرات ها برای تولید انرژی را بهبود بخشد. کاهش رفتارهای نشسته به ویژه برای افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند و در معرض خطر بیماری های قلبی و دیابت نوع ۲ هستند، بسیار مفید است.
نشستن بیش از حد و رژیم غذایی ناسالم می تواند باعث شود دریافت انرژی از مصرف غذا بیشتر از مصرف انرژی توسط بدن باشد، که این امر خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. عادات سبک زندگی همچنین بر توانایی بدن در تغییر منبع انرژی بین چربی ها و کربوهیدرات ها در شرایط مختلف تأثیر می گذارد؛ این ویژگی با عنوان «انعطاف پذیری متابولیک» شناخته می شود.
بدن سالم در حالت استراحت بیشتر از چربی ها استفاده می کند، اما پس از صرف غذا و در حین ورزش های شدید، منبع اصلی انرژی به کربوهیدرات ها تغییر می کند. اگر انعطاف پذیری متابولیک مختل شود، سطح قند خون و چربی ها افزایش می یابد و به جای استفاده برای تولید انرژی، چربی ها و قندهای اضافی در بدن ذخیره می شوند.
این مطالعه که در مرکز PET دانشگاه تورکو در فنلاند و مؤسسه UKK برای تحقیقات ارتقاء سلامت به رهبری دکتر تارو گارت ویت، پژوهشگر فوق دکترا از این دانشگاه انجام شد، شامل ۶۴ بزرگسال کم تحرک با عوامل خطر متعدد برای بیماری های قلبیعروقی و دیابت نوع ۲ بود. گروه مداخله موظف شد روزانه یک ساعت از زمان نشستن خود را با ایستادن و فعالیت های بدنی سبک در زندگی روزمره کاهش دهد، بدون شروع تمرینات ورزشی هدفمند. گروه کنترل نیز به سبک زندگی نشسته ی معمول خود ادامه دادند. رفتارهای نشسته و فعالیت بدنی شرکت کنندگان به مدت شش ماه با شتاب سنج ها پایش شد .
دکتر گارتویت گفت: «نتایج ما به طور دلگرم کننده ای نشان داد که کاهش رفتارهای نشسته و حتی افزایش فعالیت های بدنی سبک روزانه – مانند ایستادن هنگام مکالمه تلفنی یا پیاده روی های کوتاه –می تواند از سلامت متابولیک حمایت کرده و احتمالاً به پیشگیری از بیماری های مرتبط با سبک زندگی در گروه های پرخطر کمک کند».
افراد کم تحرک می توانند از حتی افزایش اندک فعالیت بدنی نیز بهره مند شوند. گروه مداخله توانست به طور میانگین روزانه ۴۰ دقیقه از زمان نشستن خود را کاهش دهد. با این حال، همه شرکت کنندگان در این گروه به هدف تعیین شده نرسیدند و برخی از افراد گروه کنترل نیز رفتارهای نشسته خود را کاهش دادند.
پژوهشگران پس از شش ماه تفاوتی در انعطاف پذیری متابولیک بین دو گروه مشاهده نکردند. اما با توجه به تفاوت های قابل توجه در میزان کاهش رفتارهای نشسته در میان افراد، نتایج بر اساس تغییرات واقعی بررسی شد.
افرادی که موفق شدند زمان نشستن خود را حداقل ۳۰ دقیقه کاهش دهند، در مقایسه با افراد بسیار کم تحرک، بهبودهایی در انعطاف پذیری متابولیک و چربی سوزی در حین فعالیت های سبک نشان دادند. همچنین، هرچه زمان ایستادن شرکت کنندگان بیشتر بود، انعطاف پذیری متابولیک آن ها نیز بیشتر بهبود یافت.
دکتر گارت ویت در پایان تأکید کرد: «با این حال، اثرات مثبت متابولیکی کاهش رفتارهای نشسته احتمالاً بیشتر در افرادی دیده می شود که کم تحرک هستند، اضافه وزن دارند و در معرض خطر بیماری ها قرار دارند. اگرچه رعایت توصیه ی فعالیت بدنی به میزان ۲.۵ ساعت فعالیت با شدت متوسط در هفته می تواند فواید بیشتری داشته باشد، اما حتی افزایش اندک فعالیت بدنی نیز برای افراد کم تحرک مفید است».
این مطالعه در نشریه Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports منتشر شده است.
منبع:
https://www.news-medical.net/news/20251014/Reducing-sedentary-behavior-and-increasing-light-physical-activity-can-support-metabolic-health.aspx